Wat is een snijplank?
In de culinaire wereld is er één simpele keukenaccessoire die onmisbaar is geworden voor iedere kok of bakker: de snijplank. Deze platte plank is te vinden in materialen zoals hout, marmer en kunststof. Snijplanken zijn niet alleen maar een platform om op te snijden, maar ze zijn ook van belang voor hygiëne in de keuken en de levensduur van je messen. Hieronder gaan we dieper in op de voordelen van een snijplank, welke soorten er zijn en hoe je ze onderhoud.
Waarom zou je een snijplank kopen?
Zoals we net al aangaven is een snijplank niet weg te denken uit de keuken. Het snijden op een snijplank voorkomt beschadigingen aan het mes of aanrecht en het zorgt ervoor dat je hygiënisch kunt werken. Hieronder lichten we de belangrijkste redenen toe waarom je een snijplank moet kopen.
Hygiëne
Een van de belangrijkste voordelen die een snijplank biedt, is een hygiënische ondergrond. Met behulp van een snijplank voorkom je kruisbesmetting tussen verschillende soorten voedsel, zeker als je verschillende planken gebruikt voor ingrediënten als brood, rauw vlees en groente. Je voorkomt met het gebruik van de snijplank verspreiding van bacteriën en je verhoogt de algehele voedselveiligheid in de keuken.
Bescherming van messen
Het snijden op een snijplank levert significante bescherming van je keukenmessen. Aanrechtbladen gemaakt van graniet of keramiek, zouden je messen kunnen beschadigen, maar snijplanken gemaakt van glas, metaal of marmer kunnen je messen ook beschadigen en minder scherp maken. Kies dus voor een materiaal snijplank zoals hout of kunststof, waardoor je een scherpe messenset behoudt.
Handigheid
Een andere eigenschap van de snijplank is de handigheid die het met zich meebrengt. De plank biedt een stabiel en anti-slip oppervlak en dit zorgt ervoor dat je efficiënt en nauwkeurig kunt snijden. Ook zijn sommige snijplanken voorzien van sapgroeven waarin vocht van voedingsmiddelen wordt opgevangen. Hierdoor kan je het aanrecht schoonhouden als je voedsel snijdt waar veel vocht bij vrijkomt.
Veelzijdigheid
Snijplanken zijn te vinden in verschillende vormen, groottes en materialen, waardoor ze kunnen voldoen aan de uiteenlopende behoeftes van diverse voedingsmiddelen.
Esthetisch en presentatie
Je kan een snijplank gebruiken om eten op te snijden, maar je kunt een mooie houten snijplank ook gebruiken als serveerplank. Hierop kan je bijvoorbeeld kazen of brood serveren aan je gasten.
Onderhoudsgemak
Over het algemeen zijn snijplanken makkelijk te reinigen en onderhouden, afhankelijk van het materiaal. Kunststof snijplanken mogen vaak in de vaatwasser, waardoor je niet veel tijd kwijt bent aan schoonmaken. Houten snijplanken daarentegen moeten vaak worden ingewreven met olie, zodat de levensduur verlengd kan worden.
Snijplank kopen? Hier moet je rekening mee houden
Voordat je een snijplank koopt, is het handig om stil te staan bij een aantal factoren. Deze factoren moeten voorkomen dat je scherpe messen binnen de kortste keren bot zijn of dat het materiaal snel breekt of beschadigt. Waar je op moet letten bij de aanschaf van een snijplank, lichten we hieronder toe.
Materiaal
Het is ontzettend relevant om te letten op het soort materiaal waarvan je een snijplank wilt kopen. Er is een diversiteit aan materialen te vinden waarvan de sommige esthetisch aantrekkelijk zijn, maar niet bevorderlijk zijn voor de scherpte van je messen. De meest geschikte materialen voor een snijplank zijn bamboe, hout en kunststof. Deze materialen gaan over het algemeen lang mee en ze voorkomen beschadiging en botte messen. Materialen die niet zozeer aan te raden zijn, zijn bijvoorbeeld marmer en glas, aangezien dit materiaal je nieuwe messenset binnen de kortste keren bot maakt.
Als je een kleinere keuken of aanrecht hebt, kan je kiezen voor een snijplank die kleiner en compacter is. Dit formaat snijplank is alsnog ideaal voor het in stukken snijden van vlees en groente. Als je meer ruimte hebt in de keuken, kan je kiezen voor een 'normaal' formaat snijplank, eventueel zelfs meerdere snijplanken en van verschillende materialen. Met meerdere snijplanken kan je hygiënisch blijven werken.
Dikte
De dikte van een snijplank heeft invloed op de hoogte en het gewicht ervan. Als je een zwaardere snijplank hebt, verschuift deze minder snel op het aanrecht als je aan het snijden bent. Een te zware snijplank kan het weer lastig maken om op te tillen en eten van de snijplank in de pan te schuiven. Met name houten of bamboe snijplanken zijn verkrijgbaar in verschillende diktes.
Gebruiksgemak
Snijplanken zijn te vinden in een variatie aan eigenschappen, waarvan de ene plank makkelijker te onderhouden is dan de ander. Kunststof of plastic snijplanken zijn bijvoorbeeld licht in gewicht, makkelijk schoon te maken en ze vereisen geen verder onderhoud. Houten snijplanken daarentegen moeten vaak behandeld worden met olie en ze mogen niet in de vaatwasser, want anders breekt het hout op den duur.
Los of in een set
Het is handig om meerdere (soorten) snijplanken te hebben. Als je meerdere snijplanken hebt, hoef je niet af te wassen tussendoor en de algehele voedselveiligheid wordt ook beter. Er wordt ook aangeraden om per categorie een snijplank te gebruiken. Er wordt dan onderscheid gemaakt tussen vlees, groenten, vis, bereid voedsel en brood. Kunststof snijplanken hebben hier al HACCP snijplanken voor, waarmee je in 1 set een diversiteit aan kleuren hebt, zodat je de voedselveiligheid kunt behouden.
Multifunctioneel
Een snijplank neemt redelijk wat ruimte in beslag in de keuken. Daarom is het wel zo fijn als de plank multifunctioneel is. Op een houten snijplank kan je bijvoorbeeld ook warme pannen neerzetten, maar doe dit weer niet bij een materiaal zoals kunststof. Ook kun je sommige snijplanken gebruiken voor het serveren van voedsel, zoals een houten plank.
Snijplank met of zonder voetjes
Voetjes onder een snijplank bieden behalve verhoging van de snijplank ook stabiliteit. Rubberen of siliconen voetjes zorgen ervoor dat de plank minder schuift, maar het draaien van de snijplank gaat dan niet zomaar, aangezien je dan eerst de voetjes lost moet krijgen. Dus afhankelijk van hoe je de snijplank wilt gebruiken, kan dit wel een goede eigenschap zijn.
Welke verschillende soorten snijplanken zijn er?
Een snijplank is niet meer weg te denken uit de keuken, al helemaal niet omdat de meeste mensen het dagelijks gebruiken. Als je op zoek gaat naar snijplanken, kom je een variatie aan materialen tegen. Om je op weg te helpen, lichten we hieronder toe wat de meestvoorkomende soorten zijn en de bijbehorende eigenschappen.
Houten snijplanken
Snijplanken gemaakt van hout zijn ontzettend geliefd om een aantal redenen, waarvan de eerste reden is dat ze messen niet aantasten of beschadigen. Hout is een zacht materiaal en het voorkomt dat je scherpe keukenmessen hun scherpte verliezen. Daarnaast is hout een materiaal wat leeft, waardoor het mee kan buigen en zelfs dicht kan groeien na verloop van tijd.
Bovendien is hout geliefd, aangezien het lang mee kan gaan, mits er goed onderhouden wordt. Dit houdt in dat de snijplank niet in de vaatwasser mag, maar met de hand gewassen moet worden. Indien de plank echt vies is of je rauwe producten zoals vlees gesneden hebt, moet je de snijplank schoonmaken met afwasmiddel. Probeer het gebruik hiervan te beperken aangezien dit het hout uitdroogt. Het hout kan beschermd worden en de mooie kleur behouden, door het regelmatig in te smeren met een minerale olie.
Houten snijplanken worden gemaakt in verschillende formaten, grote snijplanken zijn uiteindelijk het meest efficiënt om mee te werken, maar als je geen grote keuken hebt, red je je ook met een kleiner formaat snijplank. Ook zijn snijplanken te vinden in een variatie aan diktes. Dikkere planken zijn meestal wat duurder, maar ze gaan ook langer mee als ze goed onderhouden zijn.
Let ook goed op het materiaal waarvan een snijplank gemaakt is. Kopshout zorgt ervoor dat je messenset niet snel slijt, maar het is wel gevoelig voor uitzetten en krimpen, als je het slecht onderhoud. Langshout (doorlopend) daarentegen is hygiënischer en gaat weer langer mee dan kopshout.
Kunststof snijplank
Naast hout, is kunststof een geliefd materiaal voor de snijplank. Dit materiaal is makkelijk in gebruik en hygiënisch. Het schoonmaken van de kunststof plank is makkelijk, vaak mogen ze ook in de vaatwasser en ze vereisen geen onderhoud. Hierdoor zijn ze geschikt voor het snijden van ingrediënten waarbij hygiëne van belang is, zoals het snijden van vlees.
Nog een voordeel aan deze snijplanken is dat ze verkrijgbaar zijn in verschillende kleuren, ook wel HACCP snijplanken genoemd, waardoor je per categorie een kleur kunt gebruiken. Verderop in dit kopje, lichten we deze snijplanken set nader toe. Ook zijn kunststof snijplanken betaalbaar en zelfs kosteneffectief wanneer je ze in sets koopt.
Nadelen van de kunststof snijplank zijn dat ze op den duur beschadigd kunnen worden door scherpe messen. Hierdoor vormen er kleine groeven in de plank, waardoor bacteriën zich kunnen ophopen. Grondig schoonmaken na ieder gebruik is hierbij van groot belang. Bovendien hebben deze planken een minder mooie uitstraling dan bijvoorbeeld hout.
Marmeren snijplanken
Een marmeren snijplank is een opvallende keuze die goed kan dienen als serveerplank. Doordat marmer een natuurlijk materiaal is, is iedere marmeren snijplank uniek en anders qua patroon.
De eerste eigenschap van marmer is dat het temperatuurgevoelig is, waardoor de plank van nature koud aan kan voelen. Dit maakt het geschikt voor het serveren van koude hapjes. Daarnaast neemt marmer geen vocht op, waardoor het materiaal niet zal verbuigen of scheuren. Bovendien is deze snijplank makkelijk te onderhouden door het af te vegen met een natte doek of het af te spoelen onder de kraan. Marmer mag alleen niet in de vaatwasser.
Nadelen van marmeren snijplanken zijn dat het materiaal gevoelig is voor kleurstoffen en zuren, waardoor bijvoorbeeld citroensap vlekken achter kan laten. Een ander nadeel is dat marmer best zwaar is en als je het laat vallen, kan dit materiaal snel breken.
Glazen snijplank
Glazen snijplanken hebben een elegante uitstraling, zijn hygiënisch en makkelijk om schoon te maken. Vaak zitten er onder deze snijplanken ook anti-slip voetjes, waardoor de plank niet zomaar verschuift tijdens het snijden. Je kan glazen snijplanken kopen in verschillende kleuren en met een variatie aan ontwerpen.
Voordelen van glazen snijplanken zijn dat het materiaal hard is, waardoor je niet zomaar krassen kan creëren en eventuele inkepingen waar bacteriën kunnen broeien. Daarnaast is dit materiaal niet gevoelig voor kleurstoffen, waardoor er geen vlekken achterblijven. Bovendien is de glazen plank ideaal om brood op te snijden of om chocolade op te temperen.
Nadelen van glazen snijplanken zijn dat het materiaal de neiging heeft om scherpe messen aan te tasten. Bovendien is dit materiaal kwetsbaar en als je het laat vallen, is de kans groot dat het breekt.
Bamboe snijplank
Hoewel bamboe onder houten snijplanken valt, is het alsnog het apart benoemen waard. Bamboe snijplanken gaan lang mee bij goed onderhoud en ze zijn milieuvriendelijk. Daarnaast zijn ze robuust en tasten ze scherpe messen niet zomaar aan. Als laatste is het wel van belang dat je de snijplanken altijd met de hand afwast, het liefst met zo min mogelijk afwasmiddel en dat je ze rechtop bewaard. Hierdoor voorkom je dat het hout krom gaat staan.
HACCP snijplank
HACCP staat voor Hazard Analysis Critical Control Points en het is de verzamelnaam van het voedselveiligheidssysteem. Met behulp van verschillende kleuren die ieder dienen voor een categorie eten, moeten deze planken kruisbesmetting voorkomen. Deze snijplanken zijn meestal gemaakt van kunststof. Hieronder zullen we de verschillende kleuren toelichten:
- Rood: Rauw vlees
- Blauw: Vis, schaal- en schelpdieren
- Groen: Groenten en fruit
- Geel: Rauw gevogelte
- Bruin: Gebraden vlees en worst
- Wit: Kaas en brood
Hoe onderhoud je een snijplank?
Het onderhouden van snijplanken is essentieel om de levensduur te verlengen en om een hygiënische omgeving te behouden. Hieronder lichten we voor de materialen hout, kunststof, marmer en glas toe hoe je het onderhoud.
Houten snijplank
- Handwas: Houten snijplanken mogen absoluut niet in de vaatwasser, maar moeten met de hand afgewassen worden. Gebruik altijd water en alleen als het nodig is afwasmiddel.
- Onmiddellijk drogen: Droog de snijplank goed af nadat je het afgewassen hebt, want anders kan het materiaal kromtrekken of scheuren.
- Snijplank bewaren: Bewaar een houten snijplank het liefst rechtop, zodat het niet krom kan trekken.
- Onderhoud: Om de paar maanden of wanneer de snijplank er droog uitziet, breng je een dunne laag minerale olie aan om het hout te hydrateren.
- Verwijder geur: Indien er geurtjes in de plank blijven zitten, kan je het schoonmaken met zout en citroen. Laat dit mengsel enkele minuten intrekken, veeg het er vervolgens af en spoel de plank nog na.
- Inspecteer regelmatig: Controleer geregeld of er scheuren of groeven in de snijplank zitten en overweeg dan om een nieuwe plank aan te schaffen.
Kunststof snijplank
- Vaatwasser: De meeste kunststof snijplanken mogen in de vaatwasser, waardoor schoonmaken nog eenvoudiger wordt. Let er wel op dat er vermeld is dat de plank daadwerkelijk in de vaatwasser mag.
- Handwas: Indien de plank niet in de vaatwasser mag of als er hardnekkige vlekken op zitten, kan je de snijplank afwassen met warm water en afwasmiddel. Gebruik geen schuurspons of harde borstel.
- Desinfecteer: Je kan er voor kiezen om de plank te desinfecteren met een klein beetje bleekmiddel nadat je er rauw vlees of vis op hebt gesneden. Dit laat je een paar minuten intrekken voordat je het afspoelt.
- Inspecteer regelmatig: De kunststof snijplank moet regelmatig gecontroleerd worden op eventuele slijtage, zoals krassen of inkepingen. Hierin kunnen bacteriën zich ophopen en dit wil je natuurlijk voorkomen.
- Kleurcodering: Overweeg om een set van verschillende kleuren snijplanken aan te schaffen, zodat je nog hygiënischer te werk kunt gaan in de keuken.
Glazen snijplank
- Handwas: Glazen snijplanken hebben een hard materiaal, waardoor het schoonmaken met de hand makkelijk gaat. Gebruik echter geen schuurspons, aangezien dit de plank kan beschadigen.
- Onmiddellijk drogen: Droog de glazen snijplank direct af na het afwassen, want anders komen er vlekken op het materiaal of kan er vocht ophopen.
- Vermijd extreme temperatuurschommelingen: Glazen snijplanken zijn gevoelig voor thermische schokken, dus als ze bijvoorbeeld van extreme koud naar hitte gaan, kan het materiaal breken.
- Vermijd vallen: Zoals we allemaal weten is glas breekbaar. Wees dus voorzichtig dat je de glazen snijplank niet laat vallen of ergens tegen aanstoot, om breken te voorkomen.
- Inspecteer regelmatig: Controleer de snijplank geregeld op eventuele tekenen van slijtage of krassen. Indien je ook maar een beetje schade opmerkt, stop dan met het gebruik van de plank. Hiermee voorkom je glassplinters in het eten.
Marmeren snijplanken
- Handwas: Marmeren snijplanken moeten ook met de hand afgewassen worden. Je kan hierbij gewoon warm water afwasmiddel gebruiken, maar het moet geen agressief reinigingsmiddel zijn, want hiermee kan je het materiaal beschadigen.
- Vlekken vermijden: Marmer is gevoelig voor vlekken van zure of kleurrijke voedingsmiddelen. Voorkom dus het gebruik van zulke voedingsmiddelen op deze plank of veeg gemorste vlekken direct af.
- Vermijd vallen: Marmeren snijplanken zijn kwetsbaar en bij hard stoten of laten vallen, kan het materiaal breken.
- Regelmatig inspecteren: Controleer de marmeren snijplank regelmatig op schade, want als er schade is kunnen er splinters vrijkomen en eventueel in het eten terechtkomen.
Wat is het verschil tussen houten en kunststof snijplanken?
De meeste snijplanken die je voorbij ziet komen zijn gemaakt van hout of kunststof, maar welke van de twee is het beste materiaal? Beide materialen hebben voor- en nadelen en om het verschil duidelijk te maken, zullen we deze hieronder toelichten.
Houten snijplanken
Snijplanken gemaakt van hout brengen vele voordelen, maar ook een aantal nadelen met zich mee. We zullen de belangrijkste eigenschappen met je delen.
Uit onderzoek is gebleken dat hout een natuurlijke antibacteriële werking heeft. Dit houdt in dat vrijwel alle bacteriën doodgaan op de snijplank zelf, waardoor je veilig te werk kunt gaan. Ook kan hout lang meegaan, mits je met de hand afwast en het materiaal goed onderhoud. Daarnaast zijn houten snijplanken wat zwaarder, waardoor ze vaak stevig blijven liggen op het aanrecht. Bovendien zijn houten snijplanken vaak elegant om te zien en kan je ze gebruiken als serveerplank voor borrelhapjes.
Nadelen van houten snijplanken zijn dat ze met de hand afgewassen moeten worden en niet in de vaatwasser mogen. Als je dit wel zou doen, heeft het materiaal kans op scheuren en zelfs breken. Daarnaast is het van belang dat je hout geregeld insmeert met olie, zodat het materiaal lang mee kan gaan. Ook is hout een zwaarder materiaal, wat fijn is, maar het kan ook onhandig zijn als je iets wilt verplaatsen of in de pan wilt schuiven. Als laatste is hout prijziger dan kunststof. Houd wel in je achterhoofd dat snijplanken een hele poos mee kunnen gaan, dus het kan de investering zeker waard zijn.
Voordelen
- Natuurlijke antibacteriële werking
- Gaat lang mee
- Ligt stevig op het aanrecht
- Verkrijgbaar in verschillende formaten
- Kan gebruikt worden als serveerplank
Nadelen
- Mag niet in de vaatwasser
- Vereist onderhoud, zoals het gebruik van minerale olie
- Materiaal is wat zwaarder
- Prijziger dan kunststof
Kunststof snijplanken
Kunststof snijplanken brengen allerlei voor- en nadelen met zich mee. Hieronder zullen we de belangrijkste eigenschappen toelichten.
Indien je graag efficiënt te werk gaat in de keuken, kan je kiezen voor de kunststof snijplank. Deze is makkelijk schoon te maken en mag vaak ook nog in de vaatwasser, waardoor je er vrijwel geen omkijken naar hebt. Daarnaast vereist dit materiaal vrijwel geen onderhoud, maar let wel op eventuele beschadigingen. Ook is het materiaal vaak dun en licht in gewicht, waardoor je het makkelijk kan verplaatsen. Bovendien is het materiaal goed betaalbaar en kan je HACCP snijplanken kopen, verschillende kleuren die helpen bij de voedselveiligheid.
Nadelen van de kunststof snijplanken is dat het op den duur een broedplaats zou kunnen worden voor bacteriën. Dit kan het geval zijn als je de plank niet grondig genoeg schoonmaakt en als er veel groeven in zijn gekomen door een te scherp mes. Daarnaast heeft kunststof de neiging om te verkleuren. Als laatste kan je bij goedkope kunststof snijplanken hebben dat je mes beschadigd of bot wordt.
Voordelen
- Mag meestal in de vaatwasser
- Vrijwel geen onderhoud
- Licht van gewicht
- Betaalbaar
- Verkrijgbaar in verschillende kleuren
Nadelen
- Bacteriën kunnen erop overleven
- Kan verkleuren en er kunnen sneetjes in komen
- Goedkoop materiaal kan messen beschadigen of bot maken
De conclusie uit bovenstaande informatie is toch uiteindelijk dat beide materialen ontzettend goede eigenschappen hebben. Wil je een snijplank met de beste antibacteriële werking, dan kun je kiezen voor hout, maar als je op zoek bent naar wat goedkopers, dan kan kunststof een betere uitkomst zijn. Het is dus afhankelijk van je budget, voorkeuren en waarvoor je het gaat gebruiken.
3.png){kind=logo}
